Maulitx

Nome do enclave: Maulitx
Categorías de protección: Queda recollido como Solo Non Urbanizable de Protección polo seu Valor Ambiental, Humidais, no Plan de Ordenación do Territorio 2 “Navarra Atlántica” de Navarra.
Localización: Baztan
Rexión: Navarra
Coordenada de referencia: 30TXN2377, 30TXN2477
Superficie do humidal: 3,06 hectáreas
Altitude: 610-650m

Ver mapa

Maulitx

 
Este enclave localízase no termo municipal de Baztan, e ten unha extensión de 3,06 ha. O enclave consta de varias surxencias máis ou menos difusas e as súas canles de fluxo en aldeira sobre un regueiro do fondo do barranco.

Presenta dous mananciais principais, que xorden entre unha vexetación dominada por queirogais con Erica tetralix en mosaico con pasteiros con Agrostis curtisii.

O enclave consta de dúas zonas diferenciadas:

Unha máis diversa e á vez máis complexa, e de maior superficie. Dentro desta área, onde predomina o queirogal cubrindo o solo seco, distinguimos distintas zonas de solo encharcado:

  • Área na que se atopa a surxencia máis básica, con especies como Illecebrum verticillatum, Juncus bulbosus, Ranunculus flammula, Anagallis tenella, Philonotis fontana, Bryum pseudotriquetrum, Hypericum elodes, Stellaria alsine, Carex demissa (moi pastado), Eleocharis multicaulis, Montia fontana, Carex echinata, Potamogeton polygonifolius. A surxencia e a súa canle de fluxo está bordeada por unha xunqueira bastante desestruturada de Juncus effusus, Sphagnum auriculatum e Wahlenbergia hederacea. Na saída desta zona, xunto á pista, atópase unha poboación de Pinguicula lusitanica.
  • Zona con dous ou tres surxencias moi difusas, cuxas canles de fluxo rematan coincidindo e posteriormente conflúen tamén coa canle da subzona anterior. Nas zonas onde aflora a auga de xeito difuso atópanse Rhynchospora fusca e Lycopodiella inundata. Entre o armazón de canles desenvólvense promontorios de ombrotrofización, con Racomitrium lanuginosum, Leucobryum glaucum e Sphagnum spp. Esta subzona está bruscamente cortada no seu bordo sueste por unha pista.
  • Área de mananciais pouco activos, e polo tanto pouco visibles. Hai unha poboación de Lycopodiella inundata e céspedes pouco profundos de Eleocharis multicaulis e Narthecium ossifragum. Os bordos cara á breixeira están cubertos por Sphagnum compactum. Non se desenvolve en moita superficie e non chega a alcanzar o regueiro principal do barranco.
  • Zona onde o regueiro procedente da unión das canles das anteriores áreas, tras atravesar a pista, descende de xeito bastante difuso polo prado que se atopa cercado e situado máis abaixo, ata que alcanza o regueiro do barranco principal, cunha comunidade de Narthecium ossifragum e Sphagnum auriculatum, con promontorios e pequenas canles con Hypericum elodes entre a mesma.

Outra área cunha surxencia ben definida e outros puntos pouco activos, sendo unha delas bastante éutrofa desenvolvéndose no seu centro unha poboación de Campylium stellatum. Seguindo a canle de fluxo desta surxencia chégase a unha zona moi encharcada, en parte represada polo noiro da pista e cunha pequena poboación de Lycopodiella inundata e tapices de Sphagnum spp.

Dende o punto de vista dos Hábitats de Interese Comunitario destaca por albergar unha importante representación do hábitat 7150 que inclúe as comunidades primocolonizadoras de turbeiras.

VALORES MÁIS RELEVANTES

Singularidade
Maulitx mantén unha importante representación de especies colonizadoras de solos encharcados.

Valores biolóxicos e ecolóxicos
Respecto á flora vascular, hai que destacar a presenza dunha das moi escasas poboacións ibéricas de Rhynchospora fusca. Outras especies relevantes son Lycopodiella inundata, Illecebrum verticillatum e Pinguicula lusitanica (as dúas últimas incluídas como vulnerable e como sensible á alteración do seu hábitat, respectivamente, no Catálogo navarro). Entre os briófitos é de destacar a presenza de hepáticas típicas de ambientes turbosos como Odontoschisma sphagni e Kurzia pauciflora, e o numeroso grupo dos esfagnos, con sete especies.

Valores históricos e paleoecolóxicos
Os hábitats higroturbosos de Maulitx non contan con depósitos relevantes dende o punto de vista paleoecolóxico.

Hábitats de Interese Comunitario

Hábitat Nome
4020* Queirogais húmidos atlánticos de zonas temperadasde Erica cillaris e Erica tetralix
4030 Queirogais secos europeos
6230* Formacións herbáceas con Nardus, con numerosas especies, sobre substratos silíceos de zonas montañosas (e de zonas submontañosas da Europa continental)
6410 Prados con molinias sobre substratos calcarios, turbosos ou arxilolimosos (Molinion caeruleae)
7140 ‘Mires’ de transición
7150 Depresións sobre substratos turbosos do Rhynchosporion

Flora
Rexistráronse 64 especies de vasculares e 23 de briófitos.

Entre as especies vasculares destacan en Maulitx varias especies pioneiras de solos areentos encharcados, como Rhynchospora alba, R. fusca, Lycopodiella inundata, Illecebrum verticillatum e Pinguicula lusitanica. Pinguicula lusitanica recóllese como “sensible á alteración do hábitat” no Catálogo de Flora Ameazada de Navarra, mentres que Illecebrum verticillatum se inclúe no devandito Catálogo na categoría de “vulnerable”.

Entre os briófitos é de destacar a presenza de hepáticas típicas de ambientes turbosos como Odontoschisma sphagni e Kurzia pauciflora, e o numeroso grupo dos esfagnos, con sete especies.

Fauna
Non se conta con información específica sobre fauna asociada á zona turbosa de Maulitx.

ESTADO ACTUAL

O enclave atópase nun estado de conservación medio. A mellora do trazado das pistas, posiblemente seguindo antigos camiños supuxo danos á hidroloxía do enclave e é evidente a pegada que deixa o uso gandeiro na área por pisoteo e o impacto das actuacións relacionadas con este como o uso do lume. As ameazas que se detectan nesta área son o aumento da presión gandeira e a posible mellora do trazado das pistas.

DIRECTRICES PARA A XESTIÓN E A CONSERVACIÓN

Por un lado, debe formularse unha adecuación do tramo de pista que separa as dúas zonas que se diferencian en Maulitx e que conectan á súa vez a parte superior do enclave coa que discorre baixo este. Deberase ter en conta que este enclave é fráxil e se atopa en equilibrio, sendo probable que os seus valores se deban en parte á presenza de gando e ás actuacións realizadas. Ademais, deberase establecer un protocolo de seguimento da evolución dos hábitats e as especies que alberga o enclave

FOTOS

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

OLYMPUS DIGITAL CAMERA