Este enclave é unha depresión inundable moi suave, utilizada como pastos e prados gandeiros rodeados de faiais. Presenta tres afloramentos importantes de auga dende o depósito aluvionar que forma a chaira.

Diferéncianse dúas zonas, unha máis alongada, cun tapiz muscinal ben desenvolvido, formado fundamentalmente por Calliergonella cuspidata, Campylium stellatum e Palustriella falcata. A outra área diferenciada presenta dúas surxencias alteradas, con maior cantidade de auga que na outra área e maior diversidade no referente a comunidades vexetais

VALORES MÁIS RELEVANTES

Singularidade
Jauregiaroztegi é o enclave máis basófilo de todos os estudados.

Valores biolóxicos e ecolóxicos
Respecto á flora vascular, hai que destacar a presenza de Menyanthes trifoliata, Triglochin palustris e Sanguisorba officinalis. Destaca ademais a importante superficie ocupada por xunqueiras e herbazais higrófilos.

Valores históricos e paleoecolóxicos
Non existe depósito de turba.

Hábitats de Interese Comunitario

Hábitat	Nome
3260	Ríos, de pisos de planicie a montano con vexetación de Ranunculion fluitantis e de Callitricho-Batrachion
6410	Prados con molinias sobre substratos calcarios, turbosos ou arxilolimosos (Molinion caeruleae)
6430	Megaforbios eutrofos hidrófilos das orlas de chaira e dos pisos montano a alpino
6510	Prados pobres de sega de baixa altitude (Alopecurus pratensis, Sanguisorba officinalis)
7140	‘Mires’ de transición
91E0*	Bosques aluviais de Alnus glutinosa e Fraxinus excelsior (Alno- Padion, Alnion incanae, Salicion albae)

 

Flora
No que respecta a especies propias de áreas encharcadas dos medios turbosos, é destacable a presenza en Jauregiaroztegi de Menyanthes trifoliata, cunha poboación moi nutrida de individuos de gran porte, e de Triglochin palustris, bastante máis escaso.

Destaca ademais en Jauregiaroztegi a existencia de especies máis ou menos raras propias de xunqueiras e herbazais higrófilos; así, é moi abundante Sanguisorba officinalis, e máis escasas Centaurea nigra, Angelica major, Alopecurus geniculatus e Bidens cernua.

Rexistráronse 106 especies de plantas vasculares e tan só 5 de briófitos, de entre os que é necesario destacar a ausencia de esfagnos e que este é o único enclave en que se achou Philonotis calcarea, unha especie decididamente basófila.

Fauna
Este lugar é idóneo para a proliferación de numerosos insectos, entre os que destacan lepidópteros e odonatos, especialmente Coenagrion mercuriale, incluída no Anexo II de el Directivo Hábitats. Este enclave, pola súa localización atópase no ámbito das rutas migratorias atlánticas, e moi próximo ao importante outeiro de Lindus-Ibañeta, e pola súa diversidade de hábitats presenta unhas condicións idóneas para ser un lugar de descanso e alimentación de aves migratorias, fundamentalmente de paseriformes.

ESTADO ACTUAL

En 2008 o Servizo de Conservación da Biodiversidade do Goberno de Navarra levou a cabo as primeiras actuacións para mellorar a xestión do humidal, delimitando as áreas máis sensibles. Ademais, o documento de Bases Técnicas do Plan de Xestión do Lugar de Importancia Comunitaria (LIC) “Sistema fluvial Irati-Urrobi-Erro considera a inclusión do humidal de Jauregiaroztegi no seu ámbito, de maneira que se amplía a superficie do LIC na marxe esquerda do río Urrobi (Gestión Ambiental de Navarra 2011).

Máis tarde, o proxecto de concentración parceira realizado na zona do enclave incluía medidas para garantir o bo estado de conservación dos importantes valores ecolóxicos que acolle.

En 2011, o convenio de colaboración entre Caixa e o Goberno de Navarra incluíu o proxecto de restauración e valorización da Linga de Jauregiaroztegi, que recolleu actuacións de corrección hidrolóxica no humidal, como son a instalación de pequenos diques, e a construción de infraestruturas para unha correcta xestión gandeira (peches gandeiros). Proxectáronse tamén accións de valorización do humidal, que consistiron na sinalización dun sendeiro e a instalación de paneis interpretativos no seu ámbito, así como un punto de información no centro de Auritz-Burguete que recolle información tanto sobre o humidal coma sobre o conxunto da Rede Natura en Navarra.

As ameazas que afectan ao enclave son o aumento da presión gandeira e os seus efectos, como o pastado, a remoción e erosión do solo e a posible extinción local dalgunhas especies como Triglochin palustris. A mellora de pastos mediante fertilizacións e intentos de drenaxe, co afondamento de surxencias e regos son tamén os perigos que a conservación do enclave pode ter.

DIRECTRICES PARA A XESTIÓN E A CONSERVACIÓN

En primeiro lugar, débese propoñer a inclusión do enclave no LIC ES2200025 Sistema fluvial dos Ríos Itrati, Urrobi e Erro. No enclave de Jauregiaroztegi é necesario ademais continuar coa regulación da xestión gandeira co obxectivo prioritario de conservar os hábitats de zonas húmidas. Para iso deberanse manter axeitadamente os peches necesarios para a xestión gandeira e deberanse establecer períodos axeitados de presenza de gando no enclave. Tamén se fai necesario continuar coas accións de valorización do enclave e cos traballos de seguimento da evolución do enclave.

FOTOS