Toki hau oso orijinala da, Nafarroan leku onbrotrofiko bakarra delako. Xuriain mendiaren gailurreko hegalean kokatzen den eta N-NW orientazioa daukan gune honek 2,74 hektarea dauzka.

Kokapen horren ondorioz, toki hau elikatzen duen ura euritik eta lainoetatik datorrena da soilik (horregatik da, hain zuzen ere, onbrotofikoa).

Oso kaltetuta dago, txilardiak kudeatu ahal izateko suteak egon direlako eta ia ez dagoelako zohikaztegietako berezko flora eta faunaren aztarnarik. Floraren ezaugarriak eta uraren jatorria kontuan hartuta, oligotrofia baldintzak nabarmenak dira.

Hareazko blokeen bi hartxingadi maila dauzka, horien artean zohikatz substratu ez oso bizidun zelaiguneak daudelarik, hartxingadiaren lehenengo mailaren oinean dagoen gune bat salbu, 45 zentimetroko zohikatza baitu, esfagno hondarrez eratua. Zohikatz sakontasun handiena duen tokian 25-40 zentimetroko altueradun mendixkak eratu dira, ahabia eta Sphagnum spp espezieekin.

Bigarren hartxingadi mailan txilardi oso hezea dago, 20 eta 30 zentimetroko altueradun mendixkekin, eta egun Leucobryum glaucum espeziea aurki daiteke bertan.

BALIORIK ESANGURATSUENAK

Berezitasuna
Nafarroan antzeman den eta argi eta garbi onbrogenoa den toki bakarra da.

Balio biologiko eta ekologikoak
Florari dagokionez, briofitoen atalean Lophozia incisa espeziea azpimarratu behar da Nafarroako flora briofloristikoko berrikuntza gisa; Kurzia trichoclados espeziean Nafarroako bigarren udalerria da eta Racomitrium lanuginosum espeziearen presentzia nahiko ugaria da, azken hori goroldio atlantiko eta aerohigrofiloa izanik.

Baskularrei eta habitatei dagokienez, erretzeen ostean interes handia galdu duela esan beharra dago.

Balio historiko eta paleoekologikoak
Xuriaingo habitat higroturbosoetan ez dago metaketa esanguratsurik, ikuspuntu paleoekologotik erreparatuta.

Batasunaren Intereseko Habitatak

Habitata	Izena
4030	Txilardi lehor europarrak
6230*	Nardusdun belar eraketak, espezie ugarirekin, mendialdeko (eta Europa kontinentaleko mendialdeen azpietako) substratu silizeoen gainean

 

Flora
Xuriainen gailurrean Huperzia selago eta Trichophorum caespitosum subsp. germanicum espezieen aipu zaharrak daude, nahiz eta aspalditik ez den egiaztatu bertan jarraitzen ote duten.
Baskularren 20 espezie eta briofitoen 16 erregistratu dira.

Fauna
Ez da antzeman zohikaztegietako eta inguru paraturbosoetako berezko faunaren presentziarik.

EGUNGO EGOERA

Toki hau egun oso kaltetuta dago, bertan egin diren erretzeen ondorioz.

Abeltzaintzaren presioa da toki honen kontserbaziorako mehatxurik handiena. Izan ere, landaretza aldatu edo/eta suntsi dezake, erretzeek sortutako zohikatz substratua partzialki suntsitu edo lehor daiteke eta bazka eta zapalketaren eragina jasan dezake, horrek ere gainazala galtzea eragiten duelarik.

KUDEAKETA ETA KONTSERBAZIORAKO ZUZENTARAUAK

Toki honetako kontserbazio helburuak lortzeko, abeltzaintza jardueraren eragina murrizten duten neurriak idatzi behar dira, honako jarduerak gauzatze aldera: guneko abeltzaintzaren presioa murriztea, hesiak jartzea, suaren erabilera murriztea, beste abeltzaintza erabilera batzuk arautzea, besteak beste sastraken garbiketa, kareztadurak, ongarriak, eta abar.

Beharrezkoa izango da, era berean, Jarraipen Plana ezartzea, tokiaren kontserbazio egoeraren abiapuntua zehazteko eta horrela landaretzan sortu diren aldaketak kontrolatzeko, tokiaren hezetasun mailari dagokionez (klimatologia eta hidrologia).

Kokaguneari buruzko ezagutzen hobekuntzari dagokionez, bertako klimatologiari dagokionez jarrera hidrologikoa sakondu beharra dago, bai zohikatz substratuaren gainean, bai landaretzaren gainean.

Tokiari balioa emateko, bertako balioa hedatu eta dibulgatzeko jarduerak egin beharko dira, Xuriain gailur bisitatuan kokatzen denez gero.

FOTOS ARGAZKIAK

Xuriainen ikuspegi orokorra (P. Heras)

Zohikatz sakontasun handiena duen gunea, gailur erreekin. (M. Infante).

Gailur higatua, hareazko bloke multzoa erakutsiz. (P. Heras)